12. Botverankerde hoortoestellen op softband

Laatst aangepast: 28-04-2012

Een botverankerd hoortoestel op een softband Dit hoofdstuk gaat over alternatieve mogelijkheden van een "botverankerd" hoortoestel voor mensen die om de een of andere reden niet geopereerd mogen (of willen) worden. Zo kunnen jonge kinderen en mensen die wegens een kwaadaardige tumor ooit een hoofdbestraling hebben ondergaan vaak niet in aanmerking voor een implantatie. Bij het gebruik van een toestel op een softband of een stalen hoofdbeugel (zie vorig hoofdstuk) is geen chirurgisch ingrijpen nodig, terwijl (deels) toch van de werking van het toestel kan worden gebruikt. Een botverankerd hoortoestel op een softband

12.1 De softband bij jonge kinderen

Het schedelbot van een kind is wat zachter en dunner dan dat van een volwassene en daarom besluiten artsen het implantaat pas te plaatsen wanneer de schedel dik en sterk genoeg is.

De Baha Softband Tot een aantal jaar geleden was er voor jonge kinderen slechts de in het voorgaande hoofdstuk besproken stalen hoofdbeugel beschikbaar. Voor volwassenen is het al lastig om deze hoofdbeugel te dragen, laat staan voor kinderen. Tegenwoordig is er een beter alternatief: de zogenaamde Baha Softband, zoals deze rechts staat afgebeeld. Deze kan al op zeer jonge leeftijd gedragen worden tot het moment dat het kind in aanmerking komt voor een operatie [bron: BAAP].

De softband is een elastieken hoofdband waarbij een Baha vastgeklikt wordt op een rond plastic schijfje dat aan de band zelf is vastgenaaid. De band heeft een sluiting waarmee de lengte gemakkelijk aangepast kan worden aan de grootte van het hoofd. De druk van de band zorgt ervoor dat het schijfje tegen de huid achter het oor wordt gedrukt, of op een andere plaats op de schedel met voldoende bot. Om ongemak te voorkomen kan de band worden gedraaid, zodat de druk van het schijfje niet altijd op eenzelfde plek rust [bron: Cochlear-folder].

In de onderstaande twee video's wordt uitgelegd hoe een Baha BP100 op een softband kan worden geplaatst [bron: Cochlear America].

12.2 Baha voor kinderen

Hieronder staat een video over de geluids- en LED-signalen die een Baha BP100 van Cochlear afgeeft [bron: Cochlear America].

Op de Baha BP100 van Cochlear is ook een kinderslot instelbaar. In de onderstaande video wordt uitgelegd hoe deze op een Baha BP100 werkt [bron: Cochlear America].

12.3 De indicatie voor de Baha Softband

De Baha Softband voor jonge kinderen is feitelijk een (tijdelijk) alternatief voor de Baha op een implantaat voor volwassenen (en oudere kinderen). Onder de volgende voorwaarden wordt de softband toegepast [bron: NVVS]:

Als het kind nog te jong is om te worden geïmplanteerd. Immers, anders zou tot implantatie kunnen worden overgegaan. Óf als de problematiek van tijdelijke aard is, om niet onnodig een permanente schroef te plaatsen.
Als de gehoorproblemen niet kunnen worden verholpen met reguliere hulpmiddelen. Anders wordt gekozen voor een regulier hoortoestel, omdat dit goedkoper is.

Lichte vomen van gehoorgangatresie kunnen operatief worden behandeld. Echter, kinderen met ooratresie beneden de 6 jaar worden niet geholpen. Hetzelfde geldt voor kinderen beneden de 10 jaar met een zogenaamde aangeboren ‘ossicular chain anomaly’ [bron: proefschrift Sylvia Kunst]. Ook voor hen zou de Baha Softband (tijdelijk) een oplossing kunnen zijn.

Als de softband wordt gebruikt tijdens het genezingsproces van een Baha-implantatie, dan mag deze niet worden geplaatst boven de opbouw, aangezien dit een risico vormt voor het vastgroeien van de schroef in het bot (osseo-integratie) [bron: Cochlear].

12.3.1 Een tweezijdig geleidingsverlies

Zoals de Baha-toepassing bewezen heeft effectief te zijn bij volwassenen met een tweezijdige geleidingsdoofheid, zo is ook aangetoond dat jonge kinderen met bijvoorbeeld tweezijdige gehoorgangatresie baat hebben bij een Baha Softband [bron: proefschrift Sylvia Kunst].

Het document rechts gaat over over de Nederlandse Marije Meijer bij wie beide gehoorgangen ontbreken (tweezijdige gehoorgangatresie). Zij is een van de eerste kinderen die een softband kreeg, en was toen pas vier maanden oud. Klik op de afbeelding rechts voor meer informatie over de Baha Softband [bron: Conny's hoekje].

Zoals in de onderstaande video is te zien, kan de Baha Softband ook tweezijdig (bilateraal) worden toegepast [bron: Cochlear America].

12.3.2 Een eenzijdig geleidingsverlies

Uit verschillende studies blijkt een achterstand in de spraak- en taalontwikkeling bij een groep eenzijdig slechthorende kinderen. Deze achterstand zou het gevolg kunnen zijn van het ontbreken van (voldoende) stimulatie van het slechte oor gedurende de kritische periode van de gehoorontwikkeling. Het is onduidelijk of een eventuele achterstand wordt ingehaald, naarmate de kinderen ouder worden [bron: Archives of Otolaryngology].

Toch wordt direct ingrijpen bij eenzijdig slechthorende kinderen nog steeds niet als dringend beschouwd. Zelden wordt geadviseerd om een regulier hoortoestel aan te meten, omdat de ervaring leert dat kinderen een hoortoestel vaak niet accepteren. Of bij een kind ingegrepen moet worden, moet van geval tot geval bekeken worden, afhankelijk van de ontwikkeling van het kind en zijn communicatiebehoeften [bron: proefschrift Sylvia Kunst]. Gedurende de eerste kinderjaren is het daarom belangrijk om de spraak- en taalontwikkeling in de gaten te houden.

Uit onderzoek in Nijmegen is gebleken dat de softband bij kinderen met eenzijdige geleidingsdoofheid beneden de 6 jaar zou kunnen helpen bij het oplossen van ontwikkelings- en gedragsproblemen. Bovendien stelt de Baha hen in staat zich bewust te zijn van het voordeel van een “echte” Baha na een mogelijke implantatie in de toekomst [bron: proefschrift Sylvia Kunst].

12.4 Mogelijkheden met de softband

Verschillende kleuren softbands Op de foto rechts is te zien dat er verschillende gekleurde softbands bestaan, waarop een Baha kan worden geklikt. Sommige ouders maken er zelf een voor hun kind [bron: Hyves-groep voor Baha].

De oma van de Amerikaanse Drew (zie op de foto hieronder) die een Baha Softband draagt, wilde een oplossing voor het feit dat er geen product of manier was om de Baha te verplaatsen naar een hoed of pet. Je kunt over een softband geen hoed zetten, om het kind bijvoorbeeld te beschermen tegen de zon.

Een Baha op een pet geklikt Daarom is de familie een bedrijfje begonnen onder de naam Forwerd om hoeden, petten en hoofdbanden te maken waarop een Baha kan worden geplaatst. Zo komt de hoofdband niet te strak om het hoofd te zitten, als het om de hoed heen wordt geplaatst. En er hoeft geen dubbelzijdige tape te worden gebruikt om de hoofdband op de plaats te houden. Zie hun site voor meer informatie over de producten en hoe deze te bestellen.

Een Baha op een muts geklikt De moeder van de Amerikaanse Mikey (zie op de foto rechts) die sinds 2005 een Baha Softband heeft, wilde een oplossing voor het gezweet en geschuur bij de originele Baha Softband. Ook zij zijn een familiebedrijfje begonnen, onder de naam HearGear. Ook zij maken petten, hoeden, mutsen en hoofdbanden waarop een Baha geklikt kan worden. Zie hun site voor meer informatie over de producten en hoe deze te bestellen.

Een Baha op een haarband Een derde bedrijf dat zich bezighoudt met het maken van alternatieve softbanden is Kidlfyx Kreations. Op de foto links staat een voorbeeld.

12.5 De softband bij mensen die een hoofdbestraling hebben ondergaan

Door bestralingen kan het bot sterk aangetast zijn waarmee de kans op een goede integratie van het titanium implantaat op die plaats van de schedel sterk verkleind wordt. Juist aan de bestraalde kant (de zijde waar het gehoor niet of onvoldoende werkt), zou het implantaat moeten komen.

Onmogelijk hoeft het niet altijd te zijn; de arts beslist of het verantwoord is om in bestraald gebied chirurgisch in te grijpen. Er is de nodige ervaring met titanium implantaten in bestraald bot, met name bij mensen met aangezichtsprothesen — vastgeklikt op titanium implantaten — kregen, nadat een kankergezwel uit hun gezicht was weggesneden. Deze implantaten integreren vaak veel slechter en er worden de nodige "e;reserve-implantaten" geplaatst, mochten sommige implantaten niet integreren. Ook zijn er therapieën die de botontwikkeling positief kunnen ontwikkelen.